Sağlık Bakanlığı tarafından ‘31 Mayıs Dünya Tütünsüz Günü’ dolayısıyla bir açıklama yapılarak, “Sevdiklerinize değil, tütün ve tütün ürünlerine veda edin!” denildi.
Bakanlık açıklamasında;
“Dünya Sağlık Örgütü tarafından 1987 yılından beri tütün ile tütün ürünlerine bağlı önlenebilir hastalık ve ölümlere dikkat çekebilmek amacıyla 31 Mayıs’ı Dünya Tütünsüz Günü olarak ilan etmiştir.
Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre Dünyada her gün 22 bin kişi, bir yılda 8 ise milyondan fazla kişi tütün ürünlerini kullanımından dolayı oluşan hastalıklar sebebiyle hayatını kaybetmektedir. Bu ölümlerin 7 milyonundan fazlası doğrudan tütün ürünleri kullanımının sonucunda oluşurken 1,2 milyondan fazla kişi de tütün ürünü dumanına maruz kaldığı için hayatını kaybetmektedir.
Tütün ürünleri bağımlılığı toplumsal zehirlenme vakalarının en öldürücü olanıdır. Tütün ürünleri içerisinde bulunan 4.000’den fazla kimyasal kanser yapıcı, kanserin ortaya çıkmasını kolaylaştırıcı, vücut için zehirli etkilere sebep olmaktadır. Tütün ürünleri dumanında 4000’ den fazla kimyasal bulunmaktadır. Bu kimyasallardan 250’ si sağlığa zararlıdır ve en az 50’ si de kansere sebep olmaktadır.
Dünya Sağlık Örgütü’nün öngörüsüne göre; dünyadaki çocuk nüfusunun yarısı tütün dumanıyla kirlenmiş havada nefes almakta ve her yıl 65.000 çocuk pasif maruziyetin sebep olduğu hastalıklar nedeniyle hayatını kaybetmektedir. Hamilelik sürecinde tütün ürünü kullanmak ise bebekler için hayat boyu devam edecek çeşitli sağlık sorunlarına yol açmaktadır.
Gerek dünyada gerekse ülkemizde en yaygın tüketilen bağımlılık yapıcı madde olan tütün ürünleri; kanser, kalp damar hastalıkları, KOAH gibi pek çok önlenebilir hastalık ve erken ölüm sebepleri arasında ilk sırada yer almaktadır. Tütün ürünü kullanımı, akciğer kanseri başta olmak üzere ağız ve gırtlak, soluk borusu, yemek borusu, mide, bağırsak, karaciğer, pankreas, böbrek, mesane, erkeklerde prostat, kadınlarda meme, rahim ağzı kanseri gibi vücudun pek çok yerinde pek çok kansere sebep olmaktadır.
Tütün ürünleri gerek kişilerin ekonomisine gerekse ülke ekonomisine ciddi zarar vermektedir. Tütün endüstrisi, tütün yetiştiriciliği yoluyla küresel gıda krizine sebebiyet vermektedir. Dünya Sağlık Örgütü tarafından içinde bulunduğumuz 2023 yılı için 31 Mayıs “Dünya Tütünsüz Günü” teması “Tütüne değil yiyeceğe ihtiyacımız var” olarak belirlenmiştir. Böylelikle, tütün tarımının ve tütün kullanımının çevreye, doğaya verdiği yıkıcı zararlarının ön plana çıkarılması amaçlanmaktadır.
Dünya Sağlık Örgütü tütün ekimi, üretimi, dağıtımı, tüketimi sonucunda ortaya çıkan zararlı etkilerin sağlık ve çevre üzerinde hızla devam etmesinden ötürü bu konuya dikkat çekmeyi amaçlamıştır. Sınırlı ekilebilir arazi ve su Tütün yetiştiriciliği için ormanlar yok edilmekte, verimli tarım toprakları zarar görmekte ve su kaynakları tüketilmektedir. Ayrıca tütün ürünlerinin zehirli atıkları da yine bu sınırlı ve değerli kaynakların zarar görmesine sebep olmaktadır. Her yıl, çoğunluğu plastik olan 2 milyon ton tütün ürünü ambalaj atığı oluşmakta ve bu atıklar çevreye zarar vermektedir.
Dünya Sağlık Örgütüne göre sadece bir sigaranın tütününün üretimi ve nakliyesi için yaklaşık 3,7 litre su kullanılmaktadır. Tütün endüstrisi ise yılda yaklaşık 22 milyar ton yani 15 milyon olimpik yüzme havuzundaki su miktarı kadar, su tüketimine sebep olmaktadır. Öte yandan sigara izmaritleri, dünya çapında bulunan en yaygın atılan atıktır. Dünyada yıllık olarak 4,5 trilyon sigara izmariti atığı oluşmaktadır ve su kaynaklarına karışarak zarar vermektedir. Tek bir sigara izmaritiyle yaklaşık 100 litre su kirletmektedir. Sigara izmaritlerinde bulunan pek çok tehlikeli kimyasal madde ve elektronik sigara atıkları sulara ve toprağa sızarak doğaya zarar vermektedir.
Her yıl 600 milyon adet ağaç kesmekte ve 200.000 hektar toprak sigara üretimi tütün endüstrisi tarafından zarar görmesine sebep olmaktadır. Ayrıca tütün endüstrisi yılda 84 milyon ton karbondioksit eşdeğerinde sera gazı salınımına sebep olmaktadır. Tütün dumanı, dizel egzozundan daha yüksek oranda partikül atılmasına sebep olarak hava kirliliğini de artırmaktadır. Diğer taraftan söndürülmemiş sigara izmaritleri, orman yangınları başta olmak üzere pek çok yangın ve buna bağlı can kayıplarının önemli bir sebebi olmaya devam etmektedir.
Tütün ürünlerinden ve bağımlılıktan kurtularak; sağlık, sosyal, ekonomik ve çevresel pek çok kazanç sağlayacağı şüphe götürmez bir gerçektir. Tütün ürünü kullanımı ne kadar erken bırakılırsa, vücudun iyileşme ve kendini onarım süreci de o kadar hızlı olur. Çevredeki bireylerin, özellikle de çocukların pasif sigara dumanından korunması için de büyük kazanç sağlanır. Ayrıca, gezegenimizin sınırlı su, toprak, ağaç gibi kaynaklarının korunması sağlanır.
Sevdiklerinize değil, tütün ve tütün ürünlerine veda edin!” denildi.
Kaynak : BRTK
