San Jose, İspanya Veraset Savaşı sırasında İngiliz Kraliyet Donanması tarafından 1708’de batırılmıştı. Gemi, o dönem Peru ve Kolombiya gibi Latin Amerika’daki İspanyol kolonilerinden alınan büyük miktarda altın, gümüş ve zümrütleri İspanya kralına götürüyordu. Bu hazinenin günümüzdeki değerinin milyarlarca dolar olduğu tahmin ediliyor.
Milyarlarca dolarlık dava süreci
Hazinenin sahibi konusunda yoğun bir hukuki mücadele yaşanıyor. Kolombiya hükümeti, enkazı 2015’te uluslararası bilim insanlarının desteğiyle kendisinin bulduğunu savunuyor. Ancak ABD merkezli deniz kurtarma şirketi Sea Search-Armada (SSA), geminin 1980’lerde kendileri tarafından bulunduğunu iddia ederek yaklaşık 10 milyar dolar talebiyle Daimi Tahkim Mahkemesi’nde dava açtı.
Kolombiya Kültür Bakanı Yannai Kadamani Fonrodona, yapılan kurtarma operasyonunu “tarihi bir olay” olarak nitelendirdi ve ülkenin su altı kültürel mirasını koruma kapasitesini gösterdiğini belirtti. Kolombiya Antropoloji ve Tarih Enstitüsü Direktörü Alhena Caicedo Fernández de, bu buluntuların vatandaşlara San José’nin tarihine somut kanıtlarla yaklaşma imkânı sunduğunu söyledi.
Arkeolojik araştırmalar sürecek
Keşfedilen objeler su altı robotlarıyla çıkarıldı ve şimdi laboratuvar ortamında uzun süreli koruma işlemlerinden geçirilecek. Eserler, 18. yüzyıl Avrupa’sının ekonomik, sosyal ve siyasi yapısına dair yeni veriler sunması amacıyla akademik çalışmalarda kullanılacak.
Tarihi kayıtlara göre San José, Flota de Tierra Firme adlı ticaret filosunun bir parçasıydı. 1707’de Peru’dan hareket eden filo İspanya’ya ulaşamadı; San Jose, ertesi yıl İngiliz kuvvetleriyle yaşanan çatışma sonrası Kolombiya açıklarında battı.
