New York’ta gerçekleşen 5+1 Kıbrıs toplantısının ardından konuşan Cumhurbaşkanı Tatar, Rum yönetiminin engelleyici tutumuna rağmen iş birliği çağrısını yineledi. Tatar, egemen eşitlik ve iki devletli çözüm siyasetini vurguladı.
Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, Birleşmiş Milletler (BM) ev sahipliğinde New York’ta düzenlenen genişletilmiş 5+1 formatlı gayriresmî Kıbrıs toplantısının ardından önemli açıklamalarda bulundu. BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, garantör ülkeler ve Kıbrıslı Rum liderle yapılan görüşmelere dair bilgi veren Tatar, olumlu ve yapıcı bir gündemle New York’ta bulunduğunu belirtti.
Toplantılarda Mart 2025’te Cenevre’de kararlaştırılan 6 girişimde ilerleme sağlanması hedefinin altını çizen Tatar, bu çabaların Rum tarafının mülkiyet temelli cezai takipleriyle sekteye uğradığını vurguladı. Kıbrıslı Türklerin, Rum yönetiminin uygulamaları nedeniyle baskı ve tehdit altında hissettiğini kaydetti.
Tatar, Kıbrıs Türk halkının uluslararası temaslarının engellenmesini de eleştirerek, bu tutumların güven inşa sürecine zarar verdiğini ifade etti. İki halk arasında işbirliği kültürünün gelişmesi için eşitlik temelinde hareket edilmesi gerektiğini belirtti.
Toplantıda sunduğu 6 yeni teknik girişimi kamuoyuyla paylaşan Tatar, sismik haritalama, mikroplastik temizliği, kültürel miras için bağış kampanyası, hava kalitesi izleme, tatlı su kaynaklarının ortak yönetimi ve uyuşturucuyla mücadele alanlarında ortak çalışma önerdi.
Yeni sınır kapıları açılması konusunda da somut öneriler sunduğunu dile getiren Tatar, Rum liderliğinin bu konuda verdiği sözleri tutmadığını belirtti. Lefkoşa’nın doğusundaki Haspolat ve Akıncılar’da araçlı geçiş önerisinin halen gündemde olduğunu vurguladı.
Enerji konusunda işbirliği çağrısını yineleyen Tatar, adadaki en büyük potansiyelin güneş enerjisi olduğunu ve Türkiye üzerinden enterkonnekte sistemle enerji sorununun çözülebileceğini kaydetti.
“Egemen eşitlik ve eşit uluslararası statü kabul edilmeden yeni bir resmi müzakere süreci başlatılamaz” diyen Tatar, federal çözümün artık geride kaldığını ve Türkiye’nin de iki devletli çözüm modeline destek verdiğini hatırlattı.
BM Genel Kurulu kapsamında eylül ayında üçlü liderler görüşmesinin, Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ardından ise yeni bir 5’li toplantının yapılması öngörülüyor.
