Kuzey Atlantik sağ balinalarının yaşam süresi ise geleneksel olarak 70 yıl olarak düşünülüyordu.
Ancak araştırmacılar, kritik derecede tehlike altındaki bu türün şu anki ortalama yaşam süresinin yalnızca 22 yıl olduğunu ve nadiren 50 yılı aştığını buldu.
Bu iki tür genetik olarak oldukça yakın, hatta 25 yıl öncesine kadar tek bir tür olarak kabul ediliyordu.
Bu nedenle, yaşam sürelerinin de benzer olması bekleniyordu. Ancak Kuzey Atlantik sağ balinalarındaki bu ciddi fark, insan kaynaklı ölümlerle açıklanıyor. Balinalar genellikle balıkçı ağlarına dolanma ve gemi çarpışmaları nedeniyle ölüyor.
Fotoğraflarla yaş tahmini
Araştırmacılar, yeni yaş tahminlerini onlarca yıl boyunca bireysel dişi balinaların fotoğraflarını kullanarak yaptı. Her yıl tekrar tekrar fotoğraflanan balinalar, öldüklerinde fotoğraf kayıtlarından “kayboluyor” ve bir daha görüntülenmiyor.
Bu fotoğrafları kullanarak, balinaların yaşlandıkça fotoğraf kayıtlarından kaybolma olasılıklarını tahmin eden “hayatta kalma eğrileri” geliştirildi. Bu eğrilerden maksimum potansiyel yaşam süreleri hesaplandı.
Balinalar en uzun yaşayan memeliler mi?
Yaklaşık 25 yıl önce, Arktik’te yerli balina avcılarıyla çalışan bilim insanları, Grönland balinalarının 200 yıl ve hatta daha fazla yaşayabildiğini göstermişti. Geleneksel avcılar tarafından öldürülen balinaların blubber tabakasında 1800’lerin ortasından kalma taş mızrak uçları bulunmuştu.
Benzer şekilde, Grönland balinalarının gözlerindeki proteinlerin analizi de uzun yaşam sürelerini doğrulamıştı. Sağ balinalar gibi, bu analizlerden önce araştırmacılar Grönland balinalarının yalnızca 80 yıl yaşadığını düşünüyordu ve insanların en uzun yaşayan memeliler olduğunu varsayıyordu.
Uzun yaşam ve yavaş üreme
Uzun ömürlü hayvanlar genellikle son derece yavaş ürer. Balina türlerinde, dişilerin üreme çağına ulaşma yaşı ve doğumlar arasındaki süre, yaşam süresiyle yakından bağlantılıdır.
Bu durum, balinaların korunması ve yönetimi stratejilerinin uzun ömürleri göz önünde bulundurularak planlanmasını zorunlu kılıyor. Aksi halde bu stratejiler başarısız olabilir. Bu durum, özellikle iklim değişikliğinin yaratacağı etkiler düşünüldüğünde daha da kritik hale geliyor.
Mavi, balina, yüzgeç balinası, sei balinası, kambur balina, gri balina ve kaşalot gibi birçok büyük balina türünün yaşam süreleri hâlâ tam olarak bilinmiyor. Sanayi balina avcılığı 1960’larda sona erdiğinden bu yana, eski balinaların büyük kısmı popülasyonlardan çıkarıldı.
Sanayi balina avcılığı sonrasında doğan balinalar henüz yaşlanmadığı için, diğer balina türlerinin de oldukça uzun yaşayabileceği düşünülüyor.
