Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Kurumu (BTHK) Başkanı Kadri Bürüncük, BRT’de yayınlanan Güne Yansıyanlar programına katılarak Baykan Gürses’in sorularını yanıtladı.
BTHK Başkanı Bürüncük, hükümetin koyduğu “Bilişim Adası” vizyonunun oldukça önemli olduğunu, bu konuda, geçmişte yapılan iki çalıştaya ek Nisan ayında bir çalıştay daha düzenleyeceklerini belirtti.
Bürüncük, KKTC’de turizm ve eğitim sektörlerinin ön plana çıktığını, bunu tarımın takip ettiğini söyledi. Tanınmamışlık ve ticarette ortaya çıkan sıkıntıları aşmak için “Bilişim Adası” vizyonunun geliştirildiğini anlatan Bürüncük, “yeni bir sektör yaratmak adına bilişim adası olabilir miyiz? Bunun için neler yapılması gerekir?” sorularına yanıt bulmak için çalışmalar gerçekleştirildiğini, çalıştaylarda da “Mevzuatta ve eğitim sisteminde ne gibi değişikliklere gidilmesi lazım? Yatırımcıya ne gibi teşvikler verilmesi lazım? Hangi sektörler hedef alınabilir? Hangi yasaların güncellenmesi lazım?” konularının irdelendiğini ve eksiklerin tespit edilip yol haritasının ortaya konduğunu anlattı.
“Konulan hedeflerin bir miktarına ulaşmış durumdayız ama bazı konularda çeşitli sebeplerde dolayı ilerlenemiyor. Ancak bu vizyonu canlı tutmak için, sürekli gözden geçirmek ve dünyadaki gelişmeleri de göz önüne alarak hedefleri yeniden yapılandırmak için dönem dönem bu çalıştaylar düzenlenir” diyen Bürüncük, “Bilişim Adası”nın çerçevesinin çizildiğini, bazı yasal düzenlemelerin yanında bazı altyapı yatırımlarının da gerçekleştirildiğini söyledi.
Bürüncük sözlerine şöyle devam etti:
“Örneğin AR-GE ve teknoparklarla ilgili mevzuat tamamlandı. Ancak bugün yeniden gözden geçirilmesi gereken kısımları var çünkü yeterince ilerlenemedi. Verim ve gelişmişlik istenilen düzeye gelemedi. Doğu Akdeniz Üniversitesi (DAÜ), Yakın Doğu Üniversitesi (YDÜ) ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi – Kuzey Kıbrıs Kampüsü’nde (ODTÜ-KKK) önemli yatırımlarla güzel merkezler kuruldu. Mevcut yasaya göre teknoparkların üniversite kampüsünde, sektörle iş birliği içerisinde kurulması şartı vardı. Ancak üniversitelerde iş birliği çok gelişmedi. Bu sebepten dolayı bu konu tekrardan gözden geçirilmeli ve üniversite dışında bu merkezlerin kurulmasının önünü açmalıyız. Ülke genelinin AR-GE merkezi olarak kullanılması gerekir. BTHK olarak biz gerekli desteği vermeye hazırız.”
Bürüncük, Nisan ayında yapılacak çalıştayda bugüne kadar yapılanları yeniden gözden geçirilerek süreci hızlandırma hedefinde olduklarını aktardı.
HER EVE FİBER SİSTEMİ
BTHK Başkanı Bürüncük, “Bilişim Adası” hedefinin ancak bilişim teknolojilerinin yeterince gelişmesi sayesinde tutturulabileceğini, ülkenin önde gelen turizm ve yüksek öğrenimin iyi bir internet altyapısı olmadan başarılı olamayacağını anlattı.
“Turizm sektörü bizim için çok önemli ancak günümüzde otellerde internet olması turizmin olmazsa olmazı haline geldi. En azından turizmin internetten pazarlanması olukça yaygın. Bilişim olmazsa turizm de olmaz” diyen Bürüncük, KKTC’de uzun süre 3G teknolojisinin kullanıldığını, 2022’nin sonu itibarıyla tamamlanan ihalenin ardından 2023’te sırasıyla iki operatörün de 4G hizmeti vermeye başladığını belirtti. Bürüncük, 5G frekanslarının da aynı ihalede tahsis edildiğini, 5G teknolojisinin de en geç 5 yıl sonra verilmeye başlamasının öngörüldüğünü aktardı.
Bürüncük, GSM operatörlerinin 5G denemesi için izin başvurusunda bulunduğunu, Bayındırlık ve Ulaştırma bakanı Erhan Arıklı’nın da bunu uygun bulduğunu, yakında bazı bölgelerde 5G hizmetinin test edilmeye başlanacağını ifade etti.
“Yeni teknolojilere geçiş yeni frekans tahsisiyle olur. Bunlar kıt kaynaktır ve çoğaltılamaz. Belli sayıda frekans var. Belli sayıda operatöre tahsis yapabilirsiniz. Devlete ait olduğu için ve kıt kaynak olduğu için, her eve fiber ihalesinin hangi koşullarda yapılacağına devlet karar verir” diyen Bürüncük, bu konuda siyasi kararlılıkta gecikildiğini söyledi.
Ülkedeki ekonomik gerçekler nedeniyle Telekomünikasyon Dairesi’nin her eve fiber projesinin altyapısını tek başına üstlenmesinin mümkün olmadığını, bunun için gerekli olan kaynakların bugüne kadar yaratılmadığını belirtti.
Bürüncük şöyle konuştu:
“Fiber-optik altyapı projesinde büyük rakamlar bahsediliyor ancak bizim ölçekte yapılamayacak bir şey değil. Tüm dünyada bu projeler kamu-özel ortaklığıyla yapılmakta. Bu kritik altyapı ülkede tek olacak. Bu nedenle devletin kontrolünde kalması ve gerekli finansmanın sağlanabilmesi için ‘kamu-özel ortaklığı yapısı altında sektördeki tüm paydaşların katılabileceği bir konsorsiyum yaratılabilir mi?’ şeklinde bir arayış içerisine girdik. Bunun en önemli kısmı, maliyetin düşürülerek halka daha ödenebilir faturalı hizmet sunmaktır.”
Bürüncük, Her Eve Fiber projesinde önemli ilerlemeler kaydedildiğini, ilgili tarafların niyet beyan ederek niyet mektubuna imza koyduğunu ancak ihalenin, tüm sektör temsilcilerinin katılabileceği bir süreç sonrasında açılacağını ve kazananın her eve, her iş yerine ve her haneye fiber altyapısı götürmekle yükümlü olacağının altını çizdi.
“BTHK’nın bu süreçteki esas görevi ihale şartnamesini hazırlayıp koşulları belirlemek ve ihaleye çıkmak. Ancak kamuoyunun görüşlerini ve hassasiyetlerini dikkate almadan yalnız başına hareket etmek zaman kaybına neden olabilir. Dolayısıyla hem sektörü düzenleyen bir kurum olarak hem ilgili haberleşme sağlayıcılarını koordine etme adına bu toplantılara ev sahipliği yaptık. Ancak konsorsiyumun parçası olma niyetimiz yok. Düzenleyen ve denetleyen bir rolümüz var” diyen Bürüncük, BTHK’nın sektördeki tüm yetkilendirmeleri, ihaleleri ve denetlemeleri yapan kurum olduğunu aktardı.
Bürüncük, BTHK’nın “Elektronik Haberleşme Yasası” altında kurulduğunu ve bu yasanın BTHK’ya görevlerini yerine getirmesi için gerekli gücü verdiğini anlattı. Mobil cihazlarda bir artış olduğunu ancak bu artışın normal karşılanabileceğini söyleyen Bürüncük, “‘Bilişim Suçları Yasası’ üzerinde çok çalıştık. Birçok kesimin katkısıyla yasa uygulamaya girdi. Bu yasa çerçevesinde bir takım denetim ve düzenleme yetkisi aldık ama bu yasa çoğunlukla suç ve ceza içeren bir yasadır. Bunlar ceza yasasında da yapılabilirdi ancak kurumumuza verilen denetleme görevi nedeniyle Bilişim Suçları Yasası’nda yer aldı” diyen Bürüncük, yasa tarafından BTHK’ya verilen yetki çerçevesinde kurallara uymayan internet sitelerine erişimin geçici olarak durdurulabileceğini, bunun da esas yargı makamı olan mahkemelere karar alacak zamanı vermek için olduğunu ifade etti.
Bürüncük, internet dolandırıcılığına karşı en iyi önlemin eğitim ve farkındalık olduğunu da sözlerine ekledi.
