Bağımsız Devletler Topluluğu’na üye ülkelerin liderleri 12 Ekim’de Kırgızistan’ın başkenti Bişkek’te bir araya geldi. Toplantı öncesinde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ikili görüşmelerde bulundu. Putin, 12 Ekim’de Bişkek’te bulunan Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile de görüştü.
Toplantının basına açık bölümünde Vladimir Putin ve İlham Aliyev kısa konuşmalar yaptı. Rusya Devlet Başkanı konuşmasına Karabağ konusuyla başladı: “Tabii ki burada bir numaralı konunun Karabağ çevresindeki durum olduğunu açıkça ifade etmek gerekir. Bunu tartışacağız.” Karabağ’ın etrafındaki durum neden Rusya Devlet Başkanı’nın bir numaralı meselesi olsun ki? Karabağ meselesi bitti. Azerbaycan, Karabağ üzerindeki toprak bütünlüğünü ve egemenliğini yeniden tesis etti. İlham Aliyev konuşmasında Karabağ’dan bahsetmedi. Çünkü İlham Aliyev Karabağ meselesini Putin’le görüşmeye gerek olmadığına inanıyor. Azerbaycan devlet başkanı Rus mevkidaşı ile görüşecek çok konumuzun olduğunu söylerken aynı zamanda emtia dolaşımı, endüstriyel işbirliği, ulaştırma alanında işbirliği konularına değindi. Karabağ konusunda Bakü’nün Moskova ile görüşeceği tek bir konu kaldı: Rus askeri birliğinin Karabağ’dan çekilme tarihinin belirlenmesi. Bakü ile Moskova arasında bu konuda görüşmeler sürüyor.
Kremlin, Rus askeri birliğini Karabağ’da tutmak için çeşitli bahaneler arıyor. Ermeni ayrılıkçılar Karabağ’daki tüm silahları teslim mi etti? Ermeni ayrılıkçılar ormanlardaki küçük silahların bir kısmını önceden kendileri için belirledikleri yerlere kazıp saklayabiliyorlardı. Çünkü ayrılıkçılar teslim olup Azerbaycan topraklarını terk etseler bile ileride tekrar geri dönüp silahlı mücadele planları yapabilirler. Hatta bir kısmının “Azerbaycan vatandaşlığını kabul ediyorum” adı altında geri dönüp, önümüzdeki yıllarda yeniden silahlı mücadeleye başlama ihtimali var. Bu nedenle Azerbaycan’ın Karabağ’a dönmek isteyen Ermenilerle ilgili aydınlatıcı çalışmalar yapması gerekiyor. Karabağ ormanlarında saklanan ayrılıkçılar olabilir. Karabağ toprakları küçük değil, ayrılıkçılar Azerbaycan’dan ayrılmadan önce bir kısmını ormanlara yerleştirebilirler. Terörle mücadele operasyonunun ardından Azerbaycan askerlerine arkadan ateş edenler oldu. Kremlin’in Rus askeri birliğinin bölgeyi terk etmesini geciktirmek istemelerinden biri de ormanlarda Ermeni ayrılıkçıların bulunması olabilir.
Azerbaycan vatandaşlarının en çok sorduğu soru şu: “Azerbaycan, Rus askeri birliğini Karabağ’dan çekebilecek mi?” Rus askerlerinin Karabağ’da kalmaları için hiçbir neden yok. Ancak Rusya’nın politikasında mantığa dayalı olmaması, gelecekte izleyeceği yol konusunda endişeleri artırıyor. Azerbaycan’ın başarılı örnekleri var. 1990’lı yıllarda Azerbaycan’daki tüm Rus askeri üsleri kaldırıldı. 2000’li yıllarda Azerbaycan, Rusya’nın RLS’sinin Gebele’deki operasyonunu sonlandırdı, sözleşmesi uzatılmadı. Azerbaycan üçüncü denemesinde Rus askeri birliğini Karabağ’dan çıkarmayı başaracaktır.
